SMT AOI विनिर्माण कारखाना - पृष्ठ2

SMT PCB AOI इति किम्

SMT इत्यस्मिन् AOI (Automated Optical Inspection) इति एकः प्रौद्योगिकी अस्ति यस्य उपयोगः PCB (Printed Circuit Board) इत्यस्य पृष्ठीयसङ्घटनस्य गुणवत्तायाः जाँचार्थं भवति । अस्मिन् पृष्ठसंयोजनप्रक्रियायां दोषान् दोषान् च ज्ञातुं उच्चसंकल्पयुक्तकॅमेराप्रणालीनां, चित्रसंसाधनसॉफ्टवेयरस्य च उपयोगः भवति ।

SMT AOI इत्यस्य कति प्रकाराः सन्ति ?

एसएमटी एओआई उपकरणं मुख्यतया द्वयोः प्रकारयोः विभक्तम् अस्ति : ऑनलाइन तथा अफलाइन ।

ऑनलाइन एओआई उपकरणं विधानसभारेखायां स्थापयित्वा अन्यैः एसएमटी उपकरणैः सह युगपत् उपयोक्तुं शक्यते यत् 100% पूर्णनिरीक्षणं प्राप्तुं शक्यते, उच्चस्तरीयस्वचालनस्य सह तथा च बृहत्-परिमाणस्य उत्पादनस्य कृते उपयुक्तम्। एसएमटी-सङ्घटनरेखायां पीसीबी-बोर्ड्-निरीक्षणार्थं प्रायः अन्येषु स्थानेषु अफलाइन-एओआइ-उपकरणं स्थापितं भवति । निरीक्षणपद्धतिः यादृच्छिकनिरीक्षणं अथवा बैचनिरीक्षणम् अस्ति । स्वचालनस्य डिग्री मध्यमा भवति, निरीक्षणं पूर्णं कर्तुं हस्तसहायता आवश्यकी भवति ।

एस एम टी एओआई के मुख्य कार्य

1. निरीक्षणवस्तूनि : १.एओआई प्रणाली पीसीबी पृष्ठसङ्घटनप्रक्रियायां विविधदोषाणां ज्ञापनं कर्तुं शक्नोति, यथा घटकहानिः, ऑफसेट्, विपरीतस्थापनं, दुर्बलसोल्डरिंग्, शॉर्टसर्किट्, ओपनसर्किट् इत्यादयः

2. निरीक्षणदक्षतायां सुधारः : १.हस्तनिरीक्षणस्य तुलने एओआई निरीक्षणेन पीसीबी पृष्ठसङ्घस्य गुणवत्तायाः निरीक्षणं शीघ्रं सम्पन्नं कर्तुं शक्यते, निरीक्षणदक्षतायां महती सुधारः भवति, तथा च २४ घण्टानां सर्वमौसमनिरीक्षणस्य साक्षात्कारः अपि भवति

3. मानवीयदोषान् न्यूनीकरोतु : १.एओआई-प्रणाली स्वयमेव निरीक्षणं कर्तुं शक्नोति, निरीक्षणपरिणामेषु मानवीयकारकाणां प्रभावं न्यूनीकरोति, तस्मात् निरीक्षणस्य सटीकतायां विश्वसनीयतायां च सुधारः भवति, मानवीयदोषाणां न्यूनीकरणं च भवति

4. उत्पादस्य गुणवत्तां सुधारयितुम् : १.पृष्ठीयसंयोजनप्रक्रियायां दोषाणां समये आविष्कारं कृत्वा सुधारयित्वा एओआई निरीक्षणं प्रभावीरूपेण उत्पादस्य गुणवत्तायां सुधारं कर्तुं, दोषपूर्णदरं न्यूनीकर्तुं, उत्पादानाम् विश्वसनीयतां स्थिरतां च सुनिश्चितं कर्तुं शक्नोति

5. दत्तांशविश्लेषणं अनुसन्धानक्षमता च : १.एओआई प्रणाली विस्तृतनिरीक्षणप्रतिवेदनानि चित्राभिलेखानि च जनयितुं, निरीक्षणपरिणामानां विषये आँकडाविश्लेषणं सांख्यिकी च कर्तुं, निर्मातृभ्यः उत्पादनप्रक्रियायां समस्यानां विश्लेषणे सहायतां कर्तुं, गुणवत्तासुधारं अनुसन्धानक्षमतां च कर्तुं शक्नोति

PCB कृते AOI Machine इत्यस्य परिपालनं कथं करणीयम्?

एओआई-उपकरणानाम् अनुरक्षणं मुख्यतया दैनिकं अनुरक्षणं, नियमितं अनुरक्षणं, समस्यानिवारणं च अन्तर्भवति ।

नित्यं परिपालनम्

उपकरणस्य सामान्यसञ्चालनं सुनिश्चित्य दैनिकं परिपालनं आधारः भवति । संचालकस्य दैनिकनिरीक्षणं कर्तव्यं भवति, यत्र कार्यवायुदाबस्य, सङ्गणकशक्तिसंयोजकस्य, पंखासञ्चालनस्य, यन्त्रे असम्बद्धानां विदेशीयवस्तूनाम् अपसारणं च भवति एतेषु निरीक्षणेषु दृश्य-हस्त-दबाव-विधिनाम् उपयोगः करणीयः यत् सर्वे चलयन्त्राणि विदेशीयवस्तूनाम् मुक्ताः सन्ति, बैरोमीटर्-सङ्ख्याः सामान्य-परिधि-मध्ये सन्ति, विद्युत्-तारः सम्यक् संयोजितः अस्ति, व्यजनः सामान्यतया चालितः अस्ति, भू-तारः च दृढः अस्ति

नियमित रखरखाव

नियमितरूपेण अनुरक्षणं कृत्वा साप्ताहिकं, मासिकं तथा ३/६/१२ मासस्य निरीक्षणं, अनुरक्षणं च वस्तूनि सन्ति । उपकरणस्य स्थिरसञ्चालनं सुनिश्चित्य तस्य सेवाजीवनं विस्तारयितुं अभियांत्रिकीकर्मचारिभिः एतानि वस्तूनि पूर्णानि कर्तव्यानि सन्ति । विशेषतः, अस्मिन् चेसिसस्य अन्तः स्वच्छता, विद्युत् आपूर्तिस्य आधारफलकस्य च स्थिरतायाः जाँचः, धूलसञ्चयस्य निवारणं च अन्तर्भवति।34.

दोषनियन्त्रणम्

उपकरणस्य संचालनकाले यदि आपत्कालः असामान्यता वा सम्मुखीभवति तर्हि शीघ्रमेव उपायाः करणीयाः । यथा - निरीक्षणप्रक्रियायां यदि आपत्कालः भवति तर्हि अङ्गुलीषु चोटं न भवेत् इति उपकरणस्य विद्युत् आपूर्तिः शीघ्रं निष्क्रियं कर्तव्यम् यदि उपकरणं सामान्यतया आरभ्यतुं न शक्यते तर्हि विद्युत्संयोजकस्य व्यजनस्य च सामान्यतायाः जाँचः करणीयः ।

उपर्युक्त-अनुरक्षण-उपायानां माध्यमेन एओआई-उपकरणानाम् स्थिर-सञ्चालनस्य प्रभावीरूपेण गारण्टीं दातुं शक्यते, उत्पादन-दक्षतायां सुधारः कर्तुं शक्यते, उपकरणस्य सेवा-जीवनं च विस्तारयितुं शक्यते

SMT AOI Machine इत्यस्य कृते काः सावधानताः सन्ति?

एसएमटी एओआई इत्यस्य मुख्यसावधानीषु निम्नलिखितपक्षाः सन्ति ।

1. उचित-परिचय-मापदण्डान् सेट् कुर्वन्तु: उत्पादन-रेखायाः वास्तविक-स्थितेः तथा घटकानां लक्षणानाम् अनुसारं, समुचित-परिचय-मापदण्डान् सेट् कुर्वन्तु यथा चित्र-संकल्पः, विपरीतता, प्रकाशः इत्यादयः एतेषां मापदण्डानां सेटिंग्स् प्रत्यक्षतया स्य सटीकताम् विश्वसनीयतां च प्रभावितयन्ति अन्वेषणम् ।

2. नियमितरूपेण उपकरणस्य परिपालनं मापनं च : उपकरणस्य सामान्यसञ्चालनं तथा अन्वेषणसटीकता सुनिश्चित्य एओआई उपकरणस्य नियमितरूपेण परिपालनं मापनं च कुर्वन्तु। उपकरणस्य स्थिरं संचालनं अन्वेषणपरिणामानां सटीकता सुनिश्चित्य आधारः भवति ।

3. पर्यावरणीयस्थितौ ध्यानं ददातु : उत्पादनस्थलस्य पर्यावरणीयस्थितिं स्थिरं कुर्वन्तु येन पत्ताङ्गपरिणामेषु प्रकाशस्य तापमानस्य च इत्यादीनां कारकानाम् प्रभावः न भवति। प्रकाशीयपरिचयस्य उपरि पर्यावरणीयकारकाणां प्रभावस्य अवहेलना कर्तुं न शक्यते1.

4. असामान्यदत्तांशं समये एव नियन्त्रयन्तु : एओआई प्रणाल्याः ज्ञातानां असामान्यदत्तांशस्य कृते समये एव तान् संसाधितुं विश्लेषितुं च, कारणानि ज्ञात्वा तेषु सुधारार्थं तदनुरूपाः उपायाः करणीयाः। एतेन समये समस्यानां अन्वेषणं समाधानं च भवति ।

SMT AOI Machines इत्यस्य अनुचितं परिपालनस्य किं किं परिणामाः भवन्ति?

एसएमटी एओआई इत्यस्य अनुचितं परिपालनेन अनेकाः परिणामाः भवितुम् अर्हन्ति, यथा दुर्विचारः, गम्यमानः निर्णयः, उपकरणविफलता, सुरक्षाविषयाणि च

सर्वप्रथमं एसएमटी एओआई इत्यस्य अनुचितं परिपालनेन दुर्विचारः, गम्यमानः निर्णयः च भवितुम् अर्हति । यतो हि उपकरणस्य आभासी-सोल्डर-सन्धिषु अवगमने अस्पष्टता भवितुम् अर्हति, अथवा अन्वेषण-प्रक्रियायाः समये केचन सोल्डर-सन्धिः ज्ञातुं न शक्यते, अतः एतेन दुर्विचारः, भ्रष्ट-विवेकः च भवितुम् अर्हति, येन उत्पादस्य गुणवत्ता प्रभाविता भवति तदतिरिक्तं भिन्नघटकानाम् समाई-चरित्र-संसाधन-विधिषु भेदेन अपि अन्वेषण-सटीकता न्यूनीभवति, येन दुर्विचारस्य, गम्यमान-निर्णयस्य च जोखिमः अधिकं वर्धते

द्वितीयं, एसएमटी एओआई इत्यस्य अनुचितं परिपालनेन उपकरणस्य विफलता अपि भवितुम् अर्हति । उपकरणस्य सामान्यं संचालनं नियमितरूपेण परिपालनात् अविभाज्यम् अस्ति । यदि तस्य सम्यक् परिपालनं न भवति तर्हि उपकरणस्य विफलतां जनयितुं शक्नोति, येन उत्पादनदक्षता, उत्पादस्य गुणवत्ता च प्रभाविता भवति । यथा, उपकरणस्य यांत्रिकभागाः अनुरक्षणस्य अभावात् क्षीणाः भवितुम् अर्हन्ति, यस्य परिणामेण अन्वेषणस्य सटीकता न्यूनीभवति; उपकरणस्य इलेक्ट्रॉनिकघटकानाम् अपि धूलस्य वा जंगस्य वा कारणेन समस्या भवितुम् अर्हति, येन तस्य सामान्यसञ्चालनं प्रभावितं भवति ।

अन्ते एसएमटी एओआई इत्यस्य अनुचितं परिपालनं सुरक्षाविषयान् अपि जनयितुं शक्नोति । उपकरणस्य अनुरक्षणप्रक्रियायाः कालखण्डे संचालकाः यांत्रिकक्षतिः, रासायनिकखतराः, ध्वनिप्रदूषणं, विद्युत्चुम्बकीयविकिरणं च इत्यादीनां जोखिमानां सामनां कर्तुं शक्नुवन्ति यदि अनुचितरूपेण परिपालनं क्रियते तर्हि एते जोखिमाः वर्धन्ते, येन संचालकानाम् सुरक्षायाः स्वास्थ्यस्य च कृते खतरा भवति ।

SMT AOI Machine क्रेतुं अस्मान् किमर्थं चयनं कुर्वन्तु?

1. कम्पनीयाः वर्षभरि शतशः एसएमटी एओआई स्टॉक् अस्ति, तथा च उपकरणस्य गुणवत्ता, वितरणस्य समयसापेक्षता च द्वयोः गारण्टी अस्ति।

2. अस्माकं एकः विशेषज्ञः तकनीकीदलः अस्ति यः एसएमटी एओआई स्थानान्तरणं, मरम्मतं, अनुरक्षणं, सीपीके परिशुद्धतापरीक्षणं, बोर्डमरम्मतं, मोटरमरम्मतं, तकनीकीप्रशिक्षणम् इत्यादीनि एकविरामं तकनीकीसेवाः प्रदातुं शक्नोति।

३ लाभान्तरं वर्धयति।

4. अस्माकं तकनीकीदलः 24 घण्टाः दिनरात्रौ पालिषु कार्यं करोति। एसएमटी-कारखानेषु सम्मुखीभूतानां सर्वेषां तकनीकीसमस्यानां कृते अभियंताः कदापि दूरस्थरूपेण उत्तरं दातुं व्यवस्थापयितुं शक्यन्ते । जटिलतांत्रिकसमस्यानां कृते स्थले एव तकनीकीसेवाः प्रदातुं वरिष्ठाः अभियंताः अपि प्रेषयितुं शक्यन्ते ।

सारांशेन एओआइ निःसंदेहं एसएमटी-कृते महत्त्वपूर्णं उपकरणम् अस्ति । समान-आपूर्तिकर्तानां चयनं कुर्वन्, सूची-मूल्य-लाभानां अतिरिक्तं, विशेषं ध्यानं दातव्यं यत् आपूर्तिकर्तायाः व्यावसायिक-तकनीकी-दलः अस्ति वा, यः भविष्ये उपकरणस्य सामान्य-उत्पादने महत्त्वपूर्णां भूमिकां निर्वहति